Heb jij een moestuin? Dan is de kans groot dat je daar regelmatig diersporen zult vinden. Doorgaans gebeurt moestuinieren biologisch, waardoor dieren zonder gevaar voor eigen leven mee kunnen genieten. En je hebt vast ook wel rommelhoekjes met stapels takken waar dieren zich kunnen verschuilen. In dit artikel geef ik uitleg over vaak gevonden sporen van dieren in de moestuin.
Ons gezin (Jeroen Kloppenburg, eigenaar van Weylin Tracking) heeft reeds jaren een moestuin. Als spoorzoeker kom ik er regelmatig prachtige sporen tegen die ik dan vastleg voor gebruik in onze veldgidsen en cursussen. Heel erg vinden we het niet dat de dieren stiekem meegenieten van het voedsel dat we verbouwen. “Een beetje voor onszelf, en een beetje voor de dieren,” is ons motto.
In dit artikel laat ik enkele veel voorkomende diersporen in de moestuin voorbij komen. Uiteraard geef ik er uitleg bij, zodat je het spoor beter leert begrijpen.
Zoogdieren
Egels zijn graag geziene dieren in de moestuin. Ze eten slakken en insecten, die het op onze gewassen hebben voorzien. Wij hebben zelfs een egelhuis in de moestuin staan om deze prachtige dieren naar onze moestuin te lokken èn daar te houden.
Soms heb je geluk en vind je bewijs dat er eentje aan het werk is voor je. Een uitwerpsel van een egel is best groot. Deelnemers aan onze cursussen zijn elke keer weer verrast door de grootte van egeluitwerpselen. Ze zijn ongeveer 4 cm lang en hebben vaak een lichte kromming. Belangrijk is naar de inhoud te kijken. Die bestaat uit restanten van insecten en slakken.
Uitwerpselen van egels behoren tot mijn favoriete diersporen in de moestuin 😉
Waar mensen wonen, komen muizen voor. Onze gereedschapskist werd goedgekeurd als winterverblijf door een paartje bosmuizen. Het was er blijkbaar nog niet warm genoeg want ze hadden van een bolletje touw een stuk afgewikkeld en die tot een prachtig bolvormig nestje verwerkt. Ik denk dat dit het mooiste spoor ooit is wat ik in onze moestuin gevonden heb!
Wat minder fijn was, is dat de bosmuizen de gehele kast rijkelijk voorzien hadden van uitwerpselen. Ze zijn langwerpig van vorm, ongeveer 5 mm lang en hebben aan de ene kant een rond einde en aan de andere een puntje. Dat onderscheidt ze ook met de uitwerpselen van woelmuizen die aan beide zijden ronde uiteinden hebben.
Een andere muis is de spitsmuis. Dat is eigenlijk weer een heel andere soort dan een woel- of bosmuis. Dat zijn namelijk knaagdieren en de spitsmuis behoort tot de insecteneters. Precies dezelfde groep waar egels ook toe behoren. Spitsmuizen doen dus ook nuttig werk voor de moestuinier.
Hun uitwerpselen hebben niet echt een duidelijke vorm, maar liggen vaak langs muurtjes of andere objecten waar ze langs lopen. Ze ruiken sterk en bestaan ook hier weer voornamelijk uit de resten van insecten.
Spitsmuizen leven verborgen tussen de takken en dichte begroeiing laag op de grond. Daar maken ze soms hoge pieptonen.
Ai, wellicht niet zo best voor mijn jonge fruitbomen. Hier heeft een haas aan de bast geknabbeld. Nogal wat dieren kunnen dit doen, zoals ook reeën. Maar waar een haas zowel boven als onderin de kaak voorin tanden heeft en dus knoppen van planten scherp kan afbijten, heeft een ree alleen voorin op de onderkaak tanden. Het resultaat is dat de bast bovenaan de tak vaak als een vlaggetje achterblijft. Soms gaat het bij diersporen om details, kijk dus goed naar deze sporen en bedenk welk type gebit dit heeft veroorzaakt.
Vogels
Geen eik in de buurt te bekennen, maar toch overal eikenboompjes die omhoog komen. Niet bepaald een bekend type dierspoor, maar het is er toch echt eentje. Nogal wat dieren verstoppen eikels voor later. In onze moestuin heb ik gaaien dit zien doen. Maar ook eekhoorns kunnen eikels en andere noten verstoppen voor later.
Heel wat vogels gebruiken modder om de binnenkant van het nest te bekleden met een laag modder. Je moet wel wat geoefend zijn om de pootafdrukken op de foto hierboven te herkennen. Gelukkig zag ik het gebeuren en kon ik met mijn mobiel een video maken. Die zie je hieronder!
Een spoor van een andere kraaiachtige die een spoor heeft achter gelaten, kun je hierboven zien. Roeken porren diep met hun snavels in het gras op zoek naar insectenlarven. Denk bijvoorbeeld aan emelten. Het ziet er wat rommelig uit, maar eigenlijk doen ze ons een plezier. Emelten vreten aan de wortels van onze gewassen en willen we dus eigenlijk liever niet in onze moestuin hebben…
Dat doet toch pijn, onze doperwten zo terug te vinden. Houtduiven trekken ze los en nemen ze mee. Deze is vervolgens vakkundig leeggegeten op onze waterpomp. Wederom een spoor dat tot de vraatsporen behoort.
Insecten
Nogal wat rupsen maken graag gebruik van onze gewassen om zich vol en rond te eten. Zo zitten de rupsen van koolwitjes op koolgewassen. De rups hierboven is van koninklijke bloede, het is de rups van een koninginnenpage. Ze zitten op het loof van planten die tot de schermbloemigen behoren. In onze moestuin is dat vooral wortel, maar ze zitten bijvoorbeeld ook op het loof van pastinaak, dille en venkel.
Buiten zijn zal nooit meer hetzelfde zijn
Dit artikel is één van de gratis artikelen op deze uitgebreide digitale diersporengids waar wij àl onze kennis beschikbaar maken. Liever een boek in je handen? Met onze traditionele papieren veldgidsen breng je sporen snel op naam. Als je nog meer wilt leren neem dan een kijkje naar onze cursussen.
Op de hoogte blijven en direct ons gratis e-book ‘Beginnen met Spoorzoeken’ ontvangen?