Een gang is de manier waarop een dier gelopen heeft. Alle dieren hebben een standaardgang waarin ze zich meestal voortbewegen. Verandert die gang, dan is daar een reden voor. Een roofdier kan zijn snelheid verlagen om een dier te besluipen. En een prooidier kan zijn gang verhogen om aan een roofdier te ontkomen. Gangen kunnen ook helpen bij de determinatie van onduidelijke prenten. Indien verweerd kunnen prenten van marters en katten soms erg op elkaar lijken, maar waar een kat stapt beweegt de marter zich doorgaans voort in een (marter-) galop. Sommige dieren hebben zo’n specifieke gang dat ze vrijwel alleen daarop al gedetermineerd kunnen worden, denk bijvoorbeeld aan de hazensprong. En waar prenten erg op elkaar lijken kan je door middel van de gang de juiste determinatie maken. Zo springt een kikker waar een pad zich voortbeweegt in stap.
In deze special gaan we de drie basis gangen toelichten: de stap, draf en galop. Elk van deze gangen kunnen verder opgedeeld worden in varianten naar gelang de snelheid van het dier. Er zijn ook dieren die hun eigen gespecialiseerde gang hebben. We ontkomen er niet aan een beetje te generaliseren. Door snelheid, leeftijd en andere factoren variëren gangen nogal. Dit zal de spoorzoeker zich eigen moeten maken door te blijven oefenen.
De individuele paspoorten bevatten meer informatie over gangen die soms heel specifiek zijn voor één diersoort. Tijdens onze workshops en cursussen behandelen we de praktijk van het interpreteren van gangen.
Nu eerst een paar termen die we gebruiken om onderdelen van gangen aan te duiden.
Stap
De stap is de langzaamste van de drie basisgangen. Er wordt één been tegelijkertijd bewogen. Het linker voorbeen wordt opgetild en daar waar de linker voorvoet stond wordt vervolgens de voet van het linker achterbeen geplaatst. Dit is het moment waarop kort twee voeten van de grond af zijn. Vervolgens wordt de voet van het linker voorbeen verderop in de looprichting geplaatst. Daarna herhaalt deze reeks zich aan de andere kant van het lichaam.
Het resultaat is een zigzag lijn van dubbele prenten, die van de achtervoet voorop de voorvoet.
Video van een lynx in stap:
Draf
De draf is een snellere manier van voortbewegen. Nu worden twee benen tegelijkertijd verplaatst. Dat zijn telkens de twee diagonaal geplaatste benen; het rechter achterbeen samen met het linker voorbeen en vervolgens andersom. Wanneer het ene paar voeten bijna landt zetten de andere af zodat er een kort moment is waarop het gehele dier in de lucht is. Wederom landen de achtervoeten daar waar de voorvoeten hebben gestaan.
Het resultaat is wederom een zigzag lijn van dubbelprenten. Maar door de toegenomen snelheid is de staplengte toegenomen en de spreiding afgenomen.
Video van een wolf in draf:
Galop
De galop is de makkelijkste gang om te herkennen. Er is geen sprake meer van een zigzag patroon van dubbelprenten, maar groepen van prenten met daartussen een lege ruimte. Het dier landt op zijn voorvoeten. Deze zetten nu af, zodat de achtervoeten kunnen inhalen. Deze worden vervolgens voorbij de voorvoeten neergezet. Daarna drukken de achtervoeten af en strekt het dier zijn lichaam waardoor de lege ruimte tussen de prentgroepen ontstaat.
Er zijn dus groepen van prenten bestaande uit twee prenten van de voorvoeten gevolgd door twee van de achtervoeten met daartussen een lege ruimte.
Video van een ree in galop:
Buiten zijn zal nooit meer hetzelfde zijn
Dit artikel is één van de gratis artikelen op deze uitgebreide digitale diersporengids waar wij àl onze kennis beschikbaar maken. Liever een boek in je handen? Met onze traditionele papieren veldgidsen breng je sporen snel op naam. Als je nog meer wilt leren neem dan een kijkje naar onze cursussen.
Op de hoogte blijven en direct ons gratis e-book ‘Beginnen met Spoorzoeken’ ontvangen?