Sporenformules geven in één oogopslag informatie over het aantal zichtbare tenen, de grootte van de voeten en het al dan niet aanwezig zijn van afdrukken van nagels.
Neem als voorbeeld de formule: V4a4N (hondachtigen)
De voorvoet heeft 4 tenen, de achtervoet heeft er ook 4. De V is als hoofdletter geschreven. Dus de voorvoet was groter dan de achtervoet (kleine a). De N betekend ten slotte dat nagels altijd zichtbaar zijn.
Nog een voorbeeld: V2(4)a2(4) (evenhoevigen)
De voeten hebben doorgaans 2 tenen, maar soms ook 4. Wanneer bijvoorbeeld de ree springt zijn de twee tenen hoger op het been (genaamd bijhoeven) zichtbaar in de prent. De meeste zoogdieren hebben grotere voorvoeten dan achtervoeten. Maar er zijn ook zoogdieren waarvan de achtervoet het grootst is, denk bijvoorbeeld aan knaagdieren.
Een “N” staat voor altijd nagels aanwezig en “ns” voor soms. Afwezigheid van een indicatie over nagels betekent dat nagels doorgaans niet zichtbaar zijn.
Tijdens onze workshops is het doel te kunnen denken vanuit het dier. Je zou dus zelf een sporenformule moeten kunnen opmaken. Desondanks kunnen sporenformules je helpen een spoor te determineren.
| formule | groep | soorten | opmerkingen | |
| V4a4N | hondachtigen | hond, vos, wasbeerhond, wolf | ||
| V4a4 | katachtigen | lynx, wilde & huis kat | Slechts zelden zijn er nagelafdrukken zichtbaar. Meest wanneer er gesprongen is of in galop voortbewogen. | |
| V5(4)a5(4)ns | marterachtigen | boom- & steenmarter, das, kleine marterachtigen (wezel, hermelijn & bunzing), otter | Vooral teen 1 is klein en drukt regelmatig niet af. | |
| v4A4ns | haasachtigen | haas, konijn | Soms registreert teen 1 van de voorvoet toch bij de haas. Vooral wanneer er erg snel voortbewogen is. Er zijn dan 5 nagels zichtbaar voor. | |
| v4(5)A5ns | knaagdieren | bever, beverrat, bos- & huismuis, bruine & zwarte rat, dwergmuis, eekhoorn, muskusrat, woelmuizen (aardmuis, rosse woelsmuis, veldmuis, woelrat) | Alleen bever, beverrat en muskusrat hebben voor 5 tenen in de prent. | |
| v5A5ns | insecteneters | egel, mol, spitsmuizen | ||
| v5A5N | wasbeer | wasbeer | Duidelijke ‘kinderhandjes’ | |
| V2(4)a2(4) | evenhoevigen | damhert, edelhert, geit, moeflon, ree, runderen, schaap, wild zwijn | Als er extra tenen (4) worden afgedrukt zijn dat de bijhoeven die hoger op het been staan. | |
| V1a1 | onevenhoevigen | paard | In Europa is er slechts één onevenhoevige in het wild, het paard. | |
| V5a0 | zeehonden | gewone & grijze zeehond | In plaats van de achtervoeten is een sleepspoor van het lichaam te zien. |
Buiten zijn zal nooit meer hetzelfde zijn
Dit artikel is één van de gratis artikelen op deze uitgebreide digitale diersporengids waar wij àl onze kennis beschikbaar maken. Liever een boek in je handen? Met onze traditionele papieren veldgidsen breng je sporen snel op naam. Als je nog meer wilt leren neem dan een kijkje naar onze cursussen.
Op de hoogte blijven en direct ons gratis e-book ‘Beginnen met Spoorzoeken’ ontvangen?